Khi sống ở Nhật Bản, có nhiều loại thuế và bảo hiểm bạn phải đóng. Trong đó có bảo hiểm xã hội và bảo hiểm quốc dân (社会保険 và 国民健康保険). Cùng JAPANDUHOC tìm hiểu về 2 loại bảo hiểm này thôi nào.
I.Bảo hiểm sức khỏe Nhật Bản có mấy loại?
Ở Nhật Bản có 2 loại bảo hiểm sức khỏe chính là Bảo hiểm xã hội (shakai hoken: 社会保険) và bảo hiểm sức khỏe quốc dân (kenkouhoken: 国民健康保険).
Hầu như tất cả mọi người đều tham gia một trong hai gói bảo hiểm này. Trong luật của Nhật, đây là nghĩa vụ của mỗi người đi làm phải thực hiện và nếu bạn đi làm mà lại không chịu tham gia một trong hai loại bảo hiểm này thì bạn sẽ không được chấp nhận.
1.Bảo hiểm quốc dân – 国民健康保険
Bảo hiểm quốc dân – 国民健康保険 thường được người Việt mình gọi bằng rất nhiều tên khác như: Bảo hiểm y tế quốc gia, bảo hiểm sức khỏe quốc gia, bảo hiểm sức khỏe quốc dân.
Đây là bảo hiểm sức khỏe thuộc về nhà nước. Chỉ áp dụng cho đối tượng không chính thức đi làm tại công ty (không phải 会社員) :
- Nhân viên nhà nước (公務員)
- Người phụ thuộc (vợ/con/cha/mẹ của người đi làm)
- Du học sinh, học sinh và sinh viên
- Người làm việc tự do hoặc thất nghiệp
Hiểu theo nghĩa đơn giản thì bảo hiểm này áp dụng cho nhóm đối tượng có giờ làm thấp hơn 28 tiếng / tuần. Người mới mất việc chưa tìm được việc làm mới hoặc đang thất nghiệp.
Lợi ích khi gia bảo hiểm này là rất lớn, toàn bộ chi phí khám, chữa bệnh có thể được giảm đến 80%. Loại bảo hiểm này được quản lý bởi quận và thành phố, và phí bảo hiểm cũng được chính những市 và 区 quản lý giống như thuế thị dân (住民税).
Nghĩa là khi bạn được nhắc nhở, cảnh báo nhiều lần vì chưa đóng bảo hiểm này thì Quận – 市 và Khu vực 区 sẽ có quyền đóng băng tài khoản của bạn và tự động trừ tiền trong tài khoản của bạn.
Xem thêm: Tìm Hiểu Về Bảo Hiểm Y Tế Quốc Gia Nhật Bản
2.Bảo hiểm xã hội – 社会保険
Cụm từ bảo hiểm xã hội ở Nhật Bản mang nghĩa rất rộng, nó bao gồm các bảo hiểm như: Bảo hiểm y tế, Bảo hiểm lương hưu, Bảo hiểm điều dưỡng, Bảo hiểm tai nạn lao động và Bảo hiểm thất nghiệp
Chế độ bảo hiểm xã hội áp dụng cho các đối tượng chính thức đi làm tại công ty:
- Nhân viên chính thức 正社員
- Nhân viên hợp đồng 契約社員
- Nhân viên tạm thời 派遣社員
- Nhân viên bán thời gian アルバイト có số giờ làm trên 30 tiếng / tuần
Loại bảo hiểm này được các nghiệp đoàn và công ty đang làm việc và đơn vị bảo hiểm phụ trách.
Khi bạn làm việc tại công ty nào thì sẽ đăng ký bảo hiểm với công ty đó, tùy thuộc vào quy định của mỗi công ty khác nhau mà bạn sẽ được hưởng chế độ bảo hiểm khác nhau.
Xem thêm: Tìm Hiểu Về Bảo Hiểm Xã Hội ở Nhật Bản
II.Bạn có bắt buộc phải tham gia bảo hiểm hay không?
Hai loại bảo hiểm này là bắt buộc cho những ai đi làm, nhưng nếu bạn đã đóng bảo hiểm xã hội thì bạn không cần phải đóng bảo hiểm sức khỏe quốc dân nữa.
Ví dụ như bạn là du học sinh và đã đóng bảo hiểm sức khỏe quốc dân. Sau đó bạn tốt nghiệp, ra đi làm và đóng bảo hiểm xã hội thì bạn không cần phải đóng bảo hiểm sức khỏe quốc dân nữa.
Khi bạn ngừng đóng bảo hiểm sức khỏe quốc dân thì bạn phải báo dừng đóng, nếu không họ vẫn gửi giấy yêu cầu nộp bảo hiểm cho bạn. Vì vậy, nếu bạn đã chuyển qua đóng bảo hiểm xã hội thì bạn mang thẻ bảo hiểm mới đến quận và làm thủ tục đưa lại thẻ bảo hiểm cũ để cắt bảo hiểm sức khỏe quốc dân.
Ngược lại, nếu bạn nghỉ việc mà chưa xin được việc mới, nghĩa là bạn chưa có chế độ bảo hiểm công ty thì bạn phải đến quận để đăng ký tham gia vào bảo hiểm sức khỏe quốc dân để phòng trường hợp bạn đi khám chữa bệnh sẽ không phải trả 100% phí khám chữa bệnh nếu bạn không may bị bệnh khi đang không có việc làm.
Bạn cũng có thể tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội nhưng vì bạn đang thất nghiệp nên sẽ phải tự đóng 100% phí bảo hiểm.
III. Cách tính tiền bảo hiểm
Cả hai loại bảo hiểm đều được tính dựa vào mức thu nhập hàng năm của bạn. Nghĩa là nếu mức lương của bạn cao thì bạn phải đóng nhiều, kể cả khi bạn làm baito với mức lương cao.
Bạn hãy tham khảo mức đóng bảo hiểm sức khỏe quốc dân tại trang web sau: Kokuho-keisan
Lưu ý: mỗi quận và thành phố sẽ có những mức đóng bảo hiểm khác nhau, vì vậy đây chỉ là số liệu để tham khảo chứ không chính xác như thực tế.
IV.Người phụ thuộc có được miễn chế độ bảo hiểm sức khỏe quốc dân không?
- Câu trả lời là: Không いいえ
Bảo hiểm sức khỏe quốc dân được tính theo đầu người của mỗi gia đình, nghĩa là khi bạn đóng cho bản thân và bạn có vợ con thì bạn phải đóng thêm chứ không được giảm khoản bảo hiểm cho vợ con của bạn.
Khi này thì mức tiền đóng bảo hiểm của bạn sẽ được tính dựa theo thu nhập của cả gia đình, ví dụ như hai vợ chồng đều đi làm thì mức bảo hiểm sẽ được tính trên tổng thu nhập của cả hai người.
Đây là yếu điểm của 国民健康保険 so với 社会保険, vì 社会保険 được phép cover cả vợ, con của bạn nếu những người này đáp ứng yêu cầu về thu nhập.
Nghĩa là bạn chỉ cần đóng 1 khoản bảo hiểm và người thân của bạn sẽ được hưởng lợi theo.
Hi vọng những thông tin trên sẽ hữu ích với mọi người. Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẽ với bạn bè nhé.
