Khi sinh sống và làm việc tại Nhật Bản, có một loại bảo hiểm bạn bắt buộc phải đóng có tên là NENKIN 年金, đây chính là bảo hiểm hưu trí của Nhật Bản.
I.Nenkin là gì?
Nenkin (年金) là chế độ lương hưu ở Nhật Bản, là một loại bảo hiểm bắt buộc phải tham gia khi làm việc tại Nhật Bản.
Tất cả mọi người, kể cả người ngoại quốc trong độ tuổi từ 20 đến 60 khi sinh sống ở Nhật phải có nghĩa vụ đóng phí bảo hiểm hưu trí (年金保険料)
Khi tham gia và đóng đầy đủ theo số năm quy định, khi về già (sau 65 tuổi), người tham gia sẽ được hưởng trợ cấp lương hưu hàng tháng. Một số trường hợp bị thương tật hoặc tử vong trước 65 tuổi sẽ nhận được hỗ trợ.
II.Các loại lương hưu ở Nhật Bản
1.Quỹ lương hưu quốc dân (国民年金)
Tất cả những cá nhân đang cư trú tại Nhật trong độ tuổi từ 20 đến 60 đều phải tham gia hưu trí quốc dân.
Tuy nhiên, tùy theo đối tượng trong 3 nhóm sau mà số tiền phải đóng sẽ khác nhau.
Nhóm 1: Sinh viên, Người làm Nông Ngư Lâm nghiệp, nghề tự do hoặc thất nghiệp
- Những người trong nhóm 1 này sẽ phải đóng một khoản tiền cố định (có thay đổi theo từng năm)
- Mức phí: 16,340 yên/tháng. Theo thay đổi mới nhất tháng 4 năm 2018
- Cách thức nộp: Trực tiếp nộp cho quỹ lương hưu nhà nước (日本年金機構) thông qua hóa đơn được gửi về hòm thư.
Nhóm 2: Nhân viên tại các công ty có tham gia quỹ lương hưu phúc lợi (厚生年金)
- Đối tượng trong nhóm 2 sẽ phải tham gia cả 2 loại bảo hiểm lương hưu.
- Tuy nhiên, khi làm thủ tục tham gia quỹ lương hưu phúc lợi, bạn sẽ được chuyển thẳng vào danh sách tham gia quỹ lương hưu quốc dân.
- Mức phí: 18,3% lương hàng tháng và được công ty hỗ trợ 50%.
- Cách thức nộp: Tự động khấu trừ vào lương hàng tháng.
Nhóm 3: Người phụ thuộc của nhóm 2 (vợ/chồng hoặc người phụ thuộc vào kinh tế của người nhóm 2)
- Những người thuộc nhóm 3 này sẽ được quỹ lương hưu nơi mà chồng/vợ người đó làm việc chi trả chi phí (tức là miễn phí)
- Khi đủ số tuổi hưu thì vẫn nhận được trợ cấp như bình thường. Tuy nhiên phải làm thủ tục và đủ điều kiện mới được tham gia.
- Lưu ý: Nếu đối tượng trong nhóm 3 có thu nhập quá 130 man/năm thì sẽ không bị gọi là đối tượng phụ thuộc, và sẽ bị tính vào đối tượng thuộc nhóm 1.
Các mức phí được mình cập nhập vào tháng 5/2018. Nếu có thay đổi mới mình sẽ chỉnh sửa.
2.Quỹ lương hưu phúc lợi (厚生年金)
Khi là nhân viên tại công ty, bạn sẽ phải tham gia quỹ lương hưu phúc lợi, đồng thời phải tham gia cả quỹ lương hưu quốc dân. Đây là đối tượng trong nhóm 2 của quỹ lương hưu quốc dân.
Nghe thì có vẻ thiệt thòi, nhưng thực chất khoản nenkin này đã được công ty hỗ trợ 50%, sau khi về hưu lại có thể nhận đồng thời 2 khoản lương hưu.
Ngoài ra nếu bạn có người phụ thuộc thì lại còn có lợi hơn nữa. Xem ra cũng không quá thiệt thòi phải không các bạn!
3.Quỹ lương hưu công vụ (共済年金)
Quỹ lương hưu này dành cho nhân viên công vụ, giáo viên trường công lập,…
III.Điều kiện nhận và cách tính tiền lương hưu
1.Điều kiện nhận nenkin
Với đối tượng ở nhóm 1 và 3 ở phần II đầu bài viết:
Để nhận được tiền lương hưu quốc dân cho tuổi già (老齢基礎年金), tổng thời gian tham gia quỹ lương hưu quốc dân (国民年金) tính từ năm 20 tuổi đến năm 60 tuổi phải đạt trên 10 năm (luật cũ là 25 năm nhưng đã chỉnh sửa)
Với đối tượng thuộc nhóm 2:
Do đi làm tại công ty nên đối tượng thuộc nhóm 2 phải đóng thêm cả lương hưu phúc lợi (厚生年金). Thời gian tham gia quỹ lương hưu phúc lợi từ 1 năm trở lên là đạt yêu cầu.
Sau 65 tuổi, bạn sẽ được nhận cả tiền lương hưu quốc dân cho tuổi già (老齢基礎年金) cùng với một phần tiền lương hưu phúc lợi.
2.Số tiền lương hưu nhận được
Dưới đây là cách tính nenkin ở Nhật Bản dành cho 2 nhóm đối tượng.
Đối tượng thuộc nhóm 1 và 3 (chỉ tham gia 国民年金):
Có 2 trường hợp là tham gia đóng đủ thời gian và thiếu thời gian như sau:
- Đủ 40 năm: khoảng 480 tháng đóng nenkin thì sau 65 tuổi sẽ nhận được ~78 man / năm (trung bình 6 man/ tháng).
- Dưới 40 năm: số lương hưu nhận được sẽ tăng theo số năm bạn tham gia. Lương hưu nhận được = Số tháng đóng * 78man/ 480 tháng
Ví dụ: bạn tham gia 30 năm (tức 360 tháng) thì số tiền hưu nhận được là khoảng 59 man/ năm (trung bình khoảng 5man/ tháng).
Đối tượng thuộc nhóm 2 (tham gia cả 厚生年金 và 国民年金):
Nhóm 2 vẫn nhận được lương hưu quốc dân như bình thường, đồng thời nhận thêm cả lương hưu phúc lợi.
Riêng lương hưu phúc lợi thì tùy thuộc vào số năm đóng, thu nhập trung bình của người tham gia nên mình không có cách tính.
Truy cập trang tính nhẩm lương hưu phúc lợi: urajijou tính nhẩm
IV. Giải đáp thắc mắc về NENKIN
Dưới đây là những câu hỏi và lời giải đáp xoay quanh bảo hiểm lương hưu ở Nhật Bản.
Rất nhiều bạn hỏi mình là du học sinh có bắt buộc phải tham gia đóng nenkin hay không. Mình xin trả lời là "Có".
Như đã giải thích ở phần đầu, những ai trong độ tuổi từ 20 đến 60 đang lưu trú tại Nhật đều phải có nghĩa vụ đóng nenkin.
Vì vậy, các bạn du học sinh không phải là ngoại lệ. Đối với các bạn du học sinh trên 20 tuổi sẽ phải tham gia. Thuộc vào đối tượng nhóm 1 - nên mức phí là 16,340 yên hàng tháng.
Thông thường, các bạn du học sinh khi thấy nenkin đều "làm ngơ" không đóng. Tuy nhiên, đây là việc bắt buộc đã được pháp luật quy định.
Trong trường hợp nợ kéo dài mà không chịu đóng, cơ quan bảo hiểm quốc dân sẽ cảnh cáo và dùng biện pháp mạnh hơn. Tự lấy tiền trực tiếp từ tài khoản ngân hàng của người nợ.
Trước sau gì thì bạn cũng phải đóng, vì vậy để giảm bớt gánh nặng thì du học sinh nên làm thủ tục xin kéo dài thời hạn đóng nenkin - 学生納付特例制度 (がくせいのうふとくれいせいど)
Lợi ích của việc kéo dài thời hạn đóng nenkin - 学生納付特例制度:
- Gia tăng thời hạn đóng nenkin (tối đa đến 50 tuổi)
- Nếu không may bị thương tật, vẫn được hưởng trợ cấp như bình thường
- Thời gian đăng ký nhưng hoãn chưa đóng vẫn được tính vào thời gian tham gia (25 năm) và vẫn nhận được lương hưu sau này.
Dưới đây là 2 cách để làm thủ tục xin hoãn đóng tiền NENKIN.
Cách 1: Đến làm thủ tục tại cách quầy hướng dẫn 窓口 tại:
- Cơ quan hành chính tại địa phương
- Văn phòng phụ trách nenkin
- Trường học nơi đang theo học (nếu là trường có trong danh sách này)
Cách 2: Tự in và điền thông tin vào phiếu nenkin kokunen.files + sổ nenkin rồi gửi đến cơ quan hành chính nơi đang cư trú
Thời gian đăng ký năm 2020: Từ tháng 4/2020 đến 5/2022, nghĩa là bạn có thể đăng ký muộn cho năm cũ trong vòng 2 năm tiếp theo cũng được. Sau khoảng thời gian 2 năm này bạn sẽ không đăng ký được năm cũ đó nữa.
Kết quả: Chấp thuận (承認通知書) hoặc Từ chối (却下通知書). Nếu bị từ chối thì không được đăng ký lại, đồng thời phải đóng phí nenkin ngay lập tức.
Nhiều bạn thường nhầm lẫn giữa 2 loại này vì có chung từ 保険料 (phí bảo hiểm), thực ra thì nó khác nhau hoàn toàn.
- 国民健康保険料 (Phí bảo hiểm quốc dân): Là phí đóng bảo hiểm y tế quốc dân, khi tham gia bạn sẽ được hưởng các chế độ y tế như hỗ trợ 70% chi phí khám chữa bệnh, trợ cấp sinh con, ....
Tiền bảo hiểm y tế quốc dân được tính theo thu nhập của người tham gia.
- 国民年金保険料 (Phí bảo hiểm hưu trí quốc dân): Là khoản phí nộp cho quỹ lương hưu quốc dân, khi tham gia đầy đủ số năm sẽ được hưởng một khoản trợ cấp hàng tháng khi về già (sau 65 tuổi)
Tiền bảo hiểm hưu trí quốc dân là khoản cố định không đổi.
Các thông tin liên quan sẽ được japanduhoc cập nhập trong thời gian tới.
V. Nhận lại nenkin khi về nước
Những lợi ích của lương hưu (nenkin) thì không thể bàn cãi, nhưng với những người không có ý định sống cả đời ở Nhật thì sẽ ra sao?
Tham khảo: Hướng Dẫn Làm Thủ Tục Lấy Lại Tiền Nenkin Lần 1
Nếu thấy bài viết hữu ích, hãy chia sẻ với bạn bè và để lại comment nếu có thắc mắc nhé.
