Những Điều Cần Biết Khi Nghỉ Việc ở Nhật

Những Điều Cần Biết Khi Nghỉ Việc ở Nhật Bản
Những Điều Cần Biết Khi Nghỉ Việc ở Nhật Bản

Có rất nhiều bạn có visa lao động, du học, thực tập sinh thắc mắc về nghỉ việc ở Nhật, khi nghỉ thì sẽ ảnh hưởng như thế nào đến visa, công việc sau này.

Hôm nay, japanduhoc sẽ giải đáp hết mọi thứ trong bài viết này.

A.Chuẩn bị trước khi nghỉ việc

Khi quyết định nghỉ việc, điều bạn cần lưu ý đến là visa, sau đó mới là tài chính trong các tháng tiếp theo.

Đối với visa lao động, trong vòng 3 tháng kể từ ngày nghỉ việc mà không có tìm được công việc mới thì sẽ bị hủy visa. Cho dù visa lao động của bạn có bao nhiêu thời gian thì cũng vô hiệu, đồng thời khi qua 3 tháng sẽ bị coi là cư trú bất hợp pháp.

Hãy cân nhắc thật kỹ về dự định tiếp theo của bản thân: Tìm việc mới, chuyển sang visa gia đình, học lên cao học hay quyết định về hẳn Việt Nam,….

Lưu ý: Trong 3 tháng tìm việc này không được phép đi làm thêm các công việc phụ (arubaito).

1.Khai báo chuyển việc với Nyukan

Trong vòng 14 ngày kể từ ngày vào làm việc tại công ty mới, bạn cần làm thủ tục 契約機関に関する届出 (thông báo liên quan tới cơ quan ký hợp đồng) với Cục Xuất Nhập Cảnh. Nếu không làm thủ tục này, bạn sẽ gặp rắc rối khi gia hạn visa.

  • Chi tiết bằng tiếng Nhật: Link
  • Chi tiết bằng tiếng Việt (đang cập nhập)

Sau khi điền xong thủ tục, photo 2 mặt thẻ ngoại kiều (在留カード) kèm theo. Đến trực tiếp Cục XNC gần nhất nộp hoặc gửi đường bưu điện về cục XNC Tokyo theo địa chỉ sau:

〒108-8255 東京都港区港南5-5-30
東京入国管理局在留管理情報部門届出受付担当

Lưu ý:

  1. Khi gửi bằng bưu điện, ghi ở ngoài phong bì dòng chữ 届出書在中
  2. Kể cả quá thời gian 14 ngày, cũng phải nộp thông báo này

Thủ tục này là quy định bắt buộc, việc thông báo sẽ giúp bạn tránh khỏi sự nghi vấn từ Cục XNC. Nếu không làm, bạn sẽ bị tra hỏi rất phiền phức khi gia hạn visa ở lần tới.

2.Xin giấy chứng nhận tư cách lao động

Giấy chứng nhận tư cách lao động (就労資格証明書) là giấy chứng công việc, công ty mới bạn sắp làm phù hợp với tư cách lưu trú đã cấp cho công việc cũ của bạn.

Chi tiết về cách xin giấy này japanduhoc sẽ cập nhập trong bài viết khác.

B.Thời gian nghỉ việc trong hợp đồng

Theo luật lao động, thời gian được phép xin nghỉ việc sẽ tùy theo tư cách lao động của bạn.

1.Nhân viên chính thức (正社員)

Nhân viên chính thức là những người không bị ràng buộc về thời gian làm việc trên hợp đồng, tức là vô thời hạn.

Công ty không thể đuổi việc nếu không có lý chính đáng (đa số là người lao động sẽ được bồi thường). Trái lại, người lao động có thể thôi việc bất kì thời gian nào, miễn là báo trước một thời gian.

Theo luật lao động thì là 14 ngày, nhưng đa phần các công ty yêu cầu 30 ngày, có những công ty yêu cầu dài hơn chút.

2.Nhân viên hợp đồng / phái cử (契約社員 / 派遣社員)

Là những người có thời hạn làm việc được quy định trong hợp đồng, thường là từ 1 đến 3 năm. Với các chuyên gia hoặc nhân lực chất lượng cao có thể lên tới 5 năm.

Cần làm gì khi muốn nghỉ việc ở Nhật Bản

Công ty không thể đuổi việc hoặc kết thúc hợp đồng trước thời hạn trừ khi có lý do chính đáng. Người lao động nếu không đủ 1 năm làm việc thì không thể đơn phương hủy hợp đồng.

Theo luật lao động thì phải đủ 1 năm làm việc, nếu muốn nghỉ trước thời hạn này thì phải có lý do đặc biệt như:

  • Công ty vi phạm điều kiện lao động trên hợp đồng
  • Áp bức, bạo lực người lao động
  • Người lao động bị bệnh và không thể tiếp tục

Không chấp nhận các lý do như công việc không phù hợp hoặc việc mới có đãi ngộ cao hơn. Chỉ cần đủ thời gian 1 năm, người lao động có thể xin nghỉ bất cứ lúc nào.

Trên thực tế, nếu bạn có thể thuyết phục được công ty, cho dù không đủ 1 năm thì vẫn nghỉ việc được. Đừng quá lo lắng vì đa số các công ty đều dễ tính.

3.Thực tập sinh

Tương tự như nhân viên hợp đồng và nhân viên phái cử. Thời gian làm việc trên hợp đồng thường từ 1 đến 3 năm.

Trong vòng 1 năm đầu, cả 2 bên không thể đơn phương chấm dứt hợp đồng mà không có lý do đặc biệt.

Công ty không thể đuổi việc thực tập sinh với các lý do vi phạm nhân quyền và pháp luật như:

  • Kết hôn, mang thai, sinh nở, tự do đi lại
  • Nghỉ ốm trong vòng 30 ngày, nghỉ việc sau sinh 30 ngày

Thực tập sinh hay còn gọi là những người đi xuất khẩu lao động Nhật Bản khi có ý định nghỉ việc cần phải trao đổi – thỏa thuận với nghiệp đoàn trước để được hướng dẫn cụ thể.

4.Nhân viên làm thêm (アルバイト)

Nhân viên làm thêm đa số là du học sinh, vì vậy nên luật chẳng quan trọng với các bạn. Nếu muốn nghỉ việc thì bạn chủ động báo trước 30 ngày là được.

Đối tượng làm thêm không phải là người đang có visa lao động nên không quan trọng lắm với vấn đề nghỉ việc.

C.Thủ tục xin nghỉ việc

1.Đơn xin nghỉ việc

Đối với nhân viên chính thức, nhân viên hợp đồng hoặc nhân viên phái cử xin nghỉ trước thời hạn hợp đồng, cần nộp đơn xin thôi việc theo mẫu như hình dưới.

Mẫu đơn xin nghỉ việc ở Nhật
Mẫu đơn xin nghỉ việc tiếng Nhật 2020

Tùy vào tình cảnh khi nghỉ việc mà bạn sẽ chọn dùng mẫu 退職願 hoặc 退職届 :

  • 退職願 – Taishoku negai: đơn trình bày ý định nghỉ việc, cần công ty đồng ý cho thôi việc. Có thể dùng trong trường hợp đàm phán tăng lương, thưởng hoặc thăng chức vụ. Nếu sau 2 tuần nộp mà công ty không có phản hồi thì có thể thôi việc.
  • 退職届 – Taishoku todoke: đơn thông báo nghỉ việc dứt khoát, không cần công ty đồng ý, không có ý định đàm phán, không thể hủy thủ tục. Nộp trực tiếp cho cấp trên, có thể nghỉ ngay mà không cần chờ kết quả.

Chi tiết về cách viết sẽ được cập nhập trong bài viết riêng biệt.

2.Ngày làm việc cuối cùng

Sau khi xin nộp đơn xin nghỉ, hãy thảo thuận với cấp trên và chọn ra ngày cuối cùng đến công ty. Đồng thời sử dụng nốt số ngày nghỉ có lương cuối cùng của bạn (nghỉ Yukyu).

Ví dụ: Bạn nghỉ việc ngày 15/6, nhưng vẫn còn 10 ngày nghỉ có phép. Hãy nói với công ty và chọn ngày làm việc cuối cùng là ngày 5/6. Như vậy là 10 ngày tiếp theo bạn nghỉ việc mà vẫn nhận được lương.

Tất cả lao động dù làm ít hay nhiều đều nhận được ngày nghỉ có phép. Tùy theo số ngày làm việc / tuần mà bạn sẽ nhận được số ngày nghỉ có lương tương ứng.

Như hồi mình nghỉ việc, dù mình đã nói là không muốn nhận ngày nghỉ có lương nhưng công ty vẫn tự động trả lương vào ngân hàng.

3.Trả và nhận lại đồ đạc, giấy tờ cần thiết

Nhiều bạn khi nghỉ việc chỉ nhớ là mình trả lại đồ cho công ty, mà quên mất việc mình sẽ lấy lại những gì.

Trả lại:

  1. Giấy tờ và đồ đạc mượn của công ty và đồng nghiệp.
  2. Thẻ nhân viên, đồng phục, danh thiếp
  3. Thẻ bảo hiểm (thẻ do công ty cấp)

Nhận lại:

  1. Sổ tay lương hưu (年金手帳)
  2. Giấy chứng nhận nghỉ việc (退職証明書 hoặc 離職票)
  3. Thẻ chứng nhận tham gia bảo hiểm lao động (雇用保険被保険者証)
  4. Giấy tổng hợp thu nhập và thuế (源泉徴収票)
Những giấy tờ nhận lại khi nghỉ việc ở Nhật Bản
Những giấy tờ nhận lại khi nghỉ việc

Với giấy chứng nhận xin nghỉ việc, do có 2 loại giấy nên cần lưu ý như sau:

  1. 離職票 – Rishokuhyou: Giấy này do hellowork cấp khi công ty thông báo bạn đã nghỉ việc. Để nhận được giấy này, công ty phải thông báo với hellowork trong vòng 14 ngày từ khi bạn bắt đầu nghỉ việc.
  2. 退職証明書  – Taishoku Shomeisho: Do công ty cấp nếu người nghỉ việc có nhu cầu. Giấy này có thể thay thế 離職票 khi làm thủ tục xin trợ cấp bảo hiểm thất nghiệp. (theo luật lao động, công ty phải cấp giấy này cho người lao động trong vòng 2 năm từ khi nghỉ việc)

Nếu công ty không chuẩn bị kịp, hãy nhờ họ gửi về nhà bạn bằng đường bưu điện. Vì tất cả những giấy tờ trên đều quan trọng nên bạn đừng quên.

4.Bảo hiểm y tế khi nghỉ việc

Bạn đã từng nghĩ nếu trong lúc chưa có việc mà lại bị ốm đau bất ngờ và không có bảo hiểm y tế thì sẽ ra sao không?

Nếu thời gian tìm việc, chuyển việc mới dài hơn 1 tháng thì bạn nên đăng kí ngay bảo hiểm sức khỏe quốc dân (国民健康保険) ở quận để tránh rủi ro.

Khi đăng ký nhớ mang theo giấy chứng nhận đã nghỉ việc (退職証明書 hoặc 離職票).

D.Công ty gây khó khăn khi nghỉ việc

Như tiêu đề, nếu công ty đang trong lúc thiếu người hoặc do bản chất công ty xấu thì bạn có thể sẽ gặp rắc rối. Tùy theo trường hợp mà bạn sẽ phải có cách xử lý riêng.

Bạn viết sẵn giấy 退職届 sau đó mang ra bưu điện, gửi đến phòng nhân sự của công ty theo dịch vụ 内容証明郵便 (chứng nhận nội dung bưu phẩm)

Khi này, bưu điện sẽ chứng nhận ngày bạn nghỉ việc. Công ty có nhận hay không cũng không quan trọng

Công ty chỉ đang dọa bạn thôi, họ cố tình lừa để bạn sợ mà không dám nghỉ việc.

Theo luật lao động, người lao động không phải bồi thường bất cứ thứ gì cho công ty khi nghỉ việc.

Đây là chiêu "cũ rích" mà các công ty hay sử dụng để dọa nhân viên người nước ngoài. Đừng lo lắng.

Việc bạn có bị cắt visa và về nước hay không phụ thuộc vào Cục Xuất Nhập Cảnh.

Việc duy nhất là công ty làm được là thông báo lên cục XNC về việc bạn đã nghỉ việc.

Nếu công ty không trả các bạn giấy tờ như:

  • Sổ tay lương hưu (年金手帳)
  • Giấy chứng nhận nghỉ việc (退職証明書 hoặc 離職票)
  • Thẻ chứng nhận tham gia bảo hiểm lao động (雇用保険被保険者証)
  • Giấy tổng hợp thu nhập và thuế (源泉徴収票)

Hãy lên trụ sở Hellowork gần nhất và nhờ họ can thiệp. Lúc này công ty sẽ ngừng gây khó dễ cho bạn.

Việc xin nghỉ làm, chuyển việc ở Nhật Bản có đôi chút rắc rối với người nước ngoài. Tuy nhiên khi nắm rõ những điều trên, chắc chắn bạn sẽ cảm thấy đơn giản.

Nếu thấy bài biết hữu ích, hãy chia sẻ với mọi người. Để lại comment nếu có bất kỳ thắc mắc liên quan.

Bạn có thấy bài viết này hữu ích không?

Click số sao để đánh giá chất lượng bài viết!

Chất lượng bài viết / 5. Số lượt vote:

Không có phiếu bầu cho đến nay! Hãy là người đầu tiên đánh giá bài này.

Kiều Quang Hải
Tôi là Hải, cựu du học sinh Nhật Bản. Sở thích của tôi là viết lách, chia sẻ kiến thức.